Oyunun Çocuk Gelişimi Üzerindeki Etkileri: Bağ Kurmanın En Doğal Yolu

Bu içeriğin temelini, Junibed’in kurucu ortağı Fizyoterapist Rabia Ş. Öztürk @fzt.rabiasimsek ile Çocuk Gelişimci ve Floortime Terapisti Melike Buse Demir @cg.melikebusedemir ’in gerçekleştirdiği canlı yayın oluşturuyor. Amaç; çocuklarda oyunun gelişimsel katkılarını; dikkat süresi, duygusal bağ kurma, teknoloji ile ilişki gibi güncel konular üzerinden ele alarak,ebeveynlere bilimsel temelli ve günlük yaşama uyarlanabilir bir bakış açısı sunmaktır.

Oyunun Gelişime Etkisi: Çocuğun Dünyasına Açılan Kapı

Çocuk gelişimi söz konusu olduğunda en güçlü araçlardan biri: oyun. Çünkü oyun, çocukların kendilerini ifade ettikleri, dünyayı deneyimledikleri ve başkalarıyla bağ kurdukları doğal bir dildir. Bu yazımızda, JUNİBED kurucu ortağı Fzt. Rabia Şimşek Öztürk ve çocuk gelişimci, Floortime terapisti Melike Buse Demir ile gerçekleştirdiğimiz canlı yayındaki önemli başlıkları ve alıntıları sizler için derledik.

Oyun Neden Bu Kadar Önemli?

Oyun, yalnızca eğlence ya da zaman geçirme aracı değildir. Çocuklar için oyun; birey olma, ilişkilenme ve dünyayı anlamlandırma sürecinin bir parçasıdır.

Melike Buse Demir

“Oyun, çocuğun dış dünya ile kurduğu en doğal köprüdür. Onun için bir ihtiyaçtır, varoluş biçimidir.”

Çocuklar, oyun aracılığıyla sadece eğlenmez; aynı zamanda duyularını, düşüncelerini ve duygularını da organize eder. Bu yüzden oyun, gelişimin her alanını destekleyen temel bir unsurdur.

Oyun ve Beyin Gelişimi Arasındaki İlişki

Çocukların özellikle ilk yıllarında deneyimledikleri oyunlar, beyin gelişimi üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir.Gelişimsel terapilerle çalışan uzmanlar, oyunun nörolojik gelişimdeki yerini uzun süredir vurguluyor.

Fzt. Rabia Şimşek Öztürk

“Oyun sırasında çocukta hem kas-iskelet sistemi hem de sinir sistemi aktive olur. Denge, koordinasyon, motor beceriler gibi pek çok yapı eş zamanlı çalışır. Bu da beyin plastisitesini artırır.”

Oyun, yalnızca bilişsel değil, duygusal ve sosyal gelişimi de destekler. Bir oyuncak bebeği uyutmak, bir hayvanı taklit etmek ya da arkadaşla yapılan rol oyunları… Tüm bu deneyimler, çocuğun empati kurmasını, kuralları anlamasını ve sosyal ipuçlarını tanımasını sağlar.

Her Gelişim Alanı İçin Bir Oyun

Melike Buse Demir, oyunun gelişim alanlarıyla olan ilişkisini şöyle özetliyor:

• Duyusal gelişim: Kumla oynamak, suyla temas etmek, ses çıkaran objelerle oynamak duyuları besler.
• Dil gelişimi: Taklit oyunları, sembolik oyunlar ve kuklalar çocukların dil gelişimini destekler.
• Motor gelişim: Zıplamak, sürünmek, yuvarlanmak gibi hareket içeren oyunlar, kaba ve ince motor becerileri geliştirir.
• Sosyal-duygusal gelişim: Paylaşma, sırayla oynama, rol alma gibi beceriler sosyal gelişimin temelini oluşturur.

Oyun Her Zaman “Oyuncak” Demek Değildir

Yayında vurgulanan önemli noktalardan biri de şuydu: oyun, oyuncaktan ibaret değildir. Hatta çoğu zaman en kıymetli oyunlar, en sade materyallerle gerçekleşir.

Melike Buse Demir

“Çocuğun bir battaniyenin altına saklanması bile bir oyundur. Ya da evdeki yastıklarla kurduğu kale… Bunlar, çocuğun üretkenliğini gösterir. Oyuncağın niceliğinden çok, oyun alanının niteliği önemlidir.”

Bu nedenle ebeveynler olarak evde sunduğumuz oyun ortamı, satın aldığımız oyuncaklardan çok daha değerlidir.

Ebeveyn ve Çocuk Arasında Güçlü Bir Bağ Kurar

Oyun, sadece çocuğun gelişimine değil, ebeveyn–çocuk ilişkisine de katkı sağlar. Ortak bir oyun deneyimi; çocuğun kendini görülmüş ve duyulmuş hissetmesini sağlar, güven ilişkisini pekiştirir.

Rabia Şimşek Öztürk

“Çocuğunuzla oyun oynarken amacınız öğretmek değil, birlikte olmaktır. Bazen bir blok dizmek değil, sadece yanında sessizce oturmak bile bağ kurmaktır.”

Floortime gibi ilişki temelli terapiler de bu bağlamda, ebeveynin oyuna dahil olması ve çocuğun liderliğini takip etmesi esasına dayanır.

Özel Gereksinimli Çocuklarda Oyunun Yeri

Canlı yayında ayrıca, özel gereksinimli çocuklarda oyunun nasıl bir gelişim aracı olduğu da detaylıca konuşuldu. Floortime yaklaşımı, bu çocukların bireysel farklılıklarına saygı duyarak oyun aracılığıyla gelişim hedeflerine ulaşmayı amaçlar.

Melike Buse Demir:

“Özel gereksinimli çocuklarda oyun, sadece gelişim alanlarını desteklemekle kalmaz; onların kendilerini ifade etmelerine, duygularını dışa vurmalarına ve ilişkilenmelerine alan açar.”

Bu noktada profesyonel destek, oyun ortamının çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre şekillenmesini sağlar.

Son Söz: Oyunu Ciddiye Alın

Gelişim, yalnızca çizelgelerden ve ölçümlerden ibaret değildir. Bazen çocuğun bir oyuncak ayıya sarılışı, bazen yere uzanıp hayali bir hikâye kurması, bazen de annesinin dizine başını koyup güvende hissetmesi gelişimin en kıymetli anlarıdır.

Biz JUNİBED olarak, çocuğun gelişimini bir bütün olarak ele alıyor; uyku kadar oyunun da çocuklukta ne kadar kıymetli olduğunu biliyoruz. Ve bu yüzden, yalnızca sağlıklı bir uyku ortamı değil, aynı zamanda gelişimi destekleyen bir dünya kurmak için çalışıyoruz.