Bu rehber, Çocuk Gelişim Uzmanı Melike Dürdane Gürbüz Ünalmış tarafından gözden geçirilmiştir. 
@uzm.melikegurbuz 
6 Aylık bebekler ne kadar uyur, ne kadar uyanık kalır?
Günde kaç kez emzirme veya mama ile besleme yapılmalı?
6 Aylık bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi nasıl olur?
Bebeğinizin ilk yılının yarısını geride bırakmak üzere olduğuna inanabiliyor musunuz? 6. ay itibarıyla minik bebeğinizin karakteri iyice belirginleşmeye başlar. (Öyle ki, artık sizi biriyle paylaşmak istemediğini haykırıyor olabilir!) Bu ay, katı gıdalarla tanışma süreciyle birlikte damak zevklerinin de oluşmaya başladığını fark edebilirsiniz. Ayrıca, desteksiz oturma denemeleri de hız kazanır—ve bu oldukça heyecan vericidir! Bir başka keyifli gelişme de bebeğinizin ismini tanımaya başlamasıdır. Adını söylediğinizde gözlerindeki o parıltıyı izlemek paha biçilemez.
Bu rehberde, bebeğinizin 6.ayına dair merak ettiğiniz birçok konuyu daha yakından tanımanıza yardımcı olacak bilgiler ve gündelik hayatınızı kolaylaştıracak öneriler bulacaksınız. Uyku düzeninden beslenmeye, gelişimden bakım ipuçlarına kadar pek çok başlık sizi bekliyor.
6 Aylık Bebeklerde Öne Çıkan Noktalar
- Bu ay bebeklerde diş çıkarma süreci başlayabilir. Salya artışı, huzursuzluk ve şişmiş diş etleri gibi belirtiler oldukça yaygındır.
- Eğer hâlâ başlamadıysa, ek gıdaya geçiş için uygun dönem geldi.Ama unutmayın, bu dönemde temel besin hâlâ anne sütü veya mamadır.
- Bebeğiniz artık oturmaya çalışıyor olabilir. Hareketleri hızlanıyor—çok yakında etrafı keşfetmeye başlayacak!
6 Aylık Bebeklerde Kilo ve Boy Gelişimi
Erkek bebekler
6,60-9,50 kg / 67,50 cm
Kız bebekler
5,80-8,60 kg / 65,70 cm
Katı gıdaya geçiş için hazır olabilir. İşaretleri gözlemleyin.
6 aylık bebekler için ortalama kilo, kızlarda yaklaşık 7.5 kg, erkeklerde ise 7.9 kg civarındadır. Boy ortalaması ise kız bebekler için 65.7 cm, erkek bebekler için 67.5 cm’dir. Ancak “ortalama” değerlerin her zaman tüm resmi yansıtmadığını unutmamak gerekir. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi, bebeklerin de farklı vücut tipleri olabilir. Bu yüzden bebeğinizin 50. persentile yakın olup olmaması tek başına sağlıklı olup olmadığını göstermez.
Bunun yerine, bebeğinizin büyüme hızına odaklanmak gerekir. Doktorunuz her muayenede büyüme eğrisini kontrol ederek gelişiminin beklenen şekilde devam edip etmediğini takip eder. Bebeğiniz kendi büyüme eğrisi üzerinde tutarlı bir şekilde ilerliyorsa, genel olarak sağlıklı kabul edilir.
Bu dönemde bebeğinizin bir büyüme atağı yaşadığını da fark edebilirsiniz. Geçtiğimiz ay yaklaşık yarım kilo aldıysa ve bu ay da bir kiloya yakın artış gözlemliyorsanız, bu oldukça normaldir. Büyüme atakları sırasında bebekler genellikle daha sık beslenmek ister ya da her zamankinden daha huysuz olabilir. Neyse ki bu dönemler genellikle sadece birkaç gün sürer.
6 Aylık Bebeklerde Gelişim Dönüm Noktaları ve Hareket Becerileri
6 aylık bebeğiniz artık minik bir birey gibi davranmaya başlıyor. Kendi karakteri daha belirgin, çevresine olan merakı ise oldukça artmış durumda. Bu ay içerisinde karşılaşmanız muhtemel gelişim adımları şöyle:
- Eğer daha önce ünlü sesleri tekrar etme aşamasına geçtiyse, artık bu seslere ünsüzleri de eklemeye başlayabilir. 6 aylık bebeklerin yaklaşık yarısı, aynı sesi tekrar eder: “dadadada”, “babababa”, “mamamama” gibi. Bu dönemde sıkça çıkan neşeli çığlıklar da sizi şaşırtabilir.
- Kahkahalar ve gülücükler daha sık duyulabilir.
- Bebeğiniz muhtemelen artık hem sırt üstü hem de yüzüstü dönebiliyor.
- Küçük nesneleri eliyle kendine doğru çekme ya da itme hareketlerini öğreniyor. Bu da el-göz koordinasyonu açısından önemli bir adım.
- Destekle oturabiliyor ya da tripod pozisyonuna geçmeye çalışıyor olabilir. Henüz tam dengede kalamasa da oturma alışkanlığı gelişmeye devam ediyor.
- Nesneleri bir elinden diğerine geçirmeye başlayabilir.
- Peki, 6 aylık bebekler neleri anlamaya başlar? Bu dönem, anlamaya başladıkları kelimelerin arttığı bir dönemdir. Özellikle kendi isimlerini duyduklarında tepki verme ihtimalleri yüksektir. Sık sık isimlerini söylemeniz, iletişiminizi güçlendirebilir.
6 Aylık Bebeklerde Duyusal Gelişim
6 aylık bebeklerin duyusal dünyası her geçen gün biraz daha genişliyor. Bu ayda göreceğiniz duyusal gelişim adımları şunlardır:
- Derinlik algısı gelişmeye devam eder. Artık odanın öbür ucundaki oyuncakları ya da sizi rahatlıkla görebilir.
- Oyuncaklara olan ilgileri artar. Özellikle yakından inceleme eğilimi gösterirler ve çoğu zaman ağızlarına götürerek keşfetmeye çalışırlar. Bu davranış oldukça normaldir.
- Ani bir ses duyduklarında başlarını çevirmeleri sık görülür. Ayrıca, erkek ve kadın seslerini birbirinden ayırt etmeye başlayabilirler.
- Yeni dokulara ve yüzeylere dokunmak isterler. Kendi vücutlarına dokunarak ellerini, ayaklarını ve yüzlerini keşfetmeye çalışabilirler.
6 Aylık Bebeklerde Sağlık ve Yaygın Görülen Durumlar
Grip Aşısı
Bebek 6 aylık olduğunda, grip aşısı yaptırması önerilir. Bu aşı yalnızca bebeğin hastalanma riskini azaltmaz, aynı zamanda gribe yakalansa bile daha hafif geçirmesini sağlar. Özellikle kış aylarında, bağışıklık sistemini desteklemek için bu aşı önemli bir adımdır.
Diş Çıkarma Dönemi
Bu ayda bebeklerin diş çıkarmaya başlaması oldukça yaygındır. Eğer bebeğiniz normalden daha huzursuzsa, uykusunda zorlanıyorsa ya da sürekli salya akıtıyorsa, diş çıkarma sürecinde olabilir. Diş etlerini temiz ellerinizle hafifçe ovalayabilir ya da soğuk ve güvenli diş kaşıyıcılar sunabilirsiniz. Ancak uyuşturucu etkili jeller kullanılması genellikle önerilmez.
Sindirim Sorunları
Ek gıdaya yeni geçilen bu dönemde, bazı sindirim sorunları yaşanabilir. Kabızlık, reflü ve gaz gibi durumlar normaldir. Bebeğin sıvı ihtiyacını karşılamak için emzirme ya da mama vermeye devam edilmelidir. Ayrıca beslenme listesine armut, erik ve mercimek gibi lif açısından zengin püreler eklemek faydalı olabilir. Eğer kabızlık bir haftadan uzun sürerse ya da dışkıda kan fark ederseniz, mutlaka çocuk doktorunuza başvurun.
Doktor Kontrolü ve Aşılar
6 aylık kontrol muayenesinde, bebeğinizin boy, kilo ve genel gelişimi değerlendirilir. Ayrıca bu randevuda genellikle şu aşıların 3. dozları yapılır: Rotavirüs, DTaP, Hib, PCV, IPV ve Hepatit B. Bu ayda ilk grip aşısı da yapılabilir. Eğer yurt dışına seyahat planınız varsa, doktorunuza danışarak kızamık, kabakulak ve kızamıkçık aşısını da gündeme alabilirsiniz.
6 Aylık Bebeklerde Beslenme Düzeni Nasıl Olmalı?
Bebeğinizin menüsü artık sadece sütle sınırlı değil! Ek gıdayla tanıştığı bu dönemde, hem sizin için hem de onun için yepyeni bir süreç başlıyor. Ancak unutmayın, 6. ayda süt (anne sütü ya da mama) hâlâ bebeğinizin temel besin kaynağı olmaya devam eder.
6 Aylık Bebekler Ne Sıklıkla Beslenmeli?
Eğer ek gıdaya yeni geçiyorsanız, süreci yavaş ve bebeğinizin tepkilerine göre ilerletmeniz önerilir. Başlangıçta günde bir öğün 1 tatlı kaşığı püre ile başlanabilir. Bebeğinizin ilgisine göre bu miktar zamanla 3 öğüne ve 3’er yemek kaşığına kadar çıkabilir. Bu ayda ek gıdalar, bebeğin yeni tatları tanıması için verilir; ana besin hala anne sütü ya da formül mamadır.
Süt tüketimiyle ilgili genel rehber şu şekildedir:
- Emzirme: 6 aylık bebekler genellikle 3–4 saatte bir emzirilir. Her bebeğin ihtiyacı farklı olabilir ve katı gıdalara başladığınızda beslenme programı değişebilir; önemli olan bebeğinizin doyduğunu gösteren ipuçlarını takip etmek ve düzenli kilo alımını izlemektir.
- Mama ile Besleme: Bu dönemde mama ile beslenen bebekler genellikle her öğünde 180–240 ml mama içer ve günde ortalama 6 öğün beslenir.
- Anne sütü sağarak besleyen ebeveynler: Bebeğin günlük ihtiyacı yaklaşık 750 ml (25 oz) civarındadır. Eğer bebeğinizi günde 6 kez besliyorsanız, her öğün yaklaşık 120–150 ml anne sütü verilmesi önerilir.
6 Aylık Bebekler Neler Yiyebilir?
6 aylık bebekler ek gıdaya geçmeye hazır olduklarında şu yiyeceklerle tanışabilir:
- Muz & Avokado: Doğal, ezmesi kolay, demir takviyesine gerek bırakmayacak kadar potasyum ve sağlıklı yağ içerir.
- Tatlı patates & Balkabağı & Sakız kabağı: Lifli, beta karoten zengini, genelde iyi tolere edilir.
- Yulaf ezmesi & Pirinç unu: Genelde ilk tahıl gıdaları olarak verilir, demirle zenginleştirilmiş çeşitler tercih edilir.
- Armut: Alerjen riski düşük, kabızlık önleyici meyvelerdendir.
Her bebek farklıdır. Ek gıdaya geçerken çocuk doktoruyla görüşerek başlanması, herhangi bir alerji, sindirim hassasiyeti ya da gelişimsel farklılık varsa sürecin bireysel olarak planlanması en doğrusudur.
6 Aylık Bebekler Hangi Gıdalardan Kaçınmalı?
Bebeğinizi ek gıdayla tanıştırırken şu besinlerden uzak durmanız gerekir:
- Bal: 1 yaşına kadar verilmemelidir; botulizm riski taşır.
- İnek Sütü: Ana içecek olarak henüz önerilmez; yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri küçük miktarlarda verilebilir.
- Çiğ et, balık ve yumurta: Tamamen pişmiş olmalıdır.
- Pastörize olmayan süt ürünleri ve şarküteri ürünleri
- Tuzlu ve şekerli gıdalar
Bu ayda amaç, bebeğin farklı tat ve dokularla tanışmasıdır. Porsiyon miktarından çok, deneyim ve uyum süreci önemlidir.
6 Aylık Bebekler Su İçebilir mi?
Evet! 6. ayda bebeğinize azar azar su verebilirsiniz. Günde 120–240 ml arası su tüketimi genellikle yeterlidir. Ancak bu miktar, bebeğinizin süt tüketimini azaltacak düzeyde olmamalıdır. Suyun bardaktan ya da alıştırma bardağından verilmesi teşvik edilebilir.
6 Aylık Bebeklerde Uyku Düzeni ve Gece Uyanmaları
Bu bölüm, Uyku Eğitmeni Rabia Gürbüz’ün uzman katkısıyla hazırlanmıştır. @uykukuzusu 
4.ayda yaşanan uyku gerilemesi geride kaldıysa da, 6. ayda uykunun hâlâ inişli çıkışlı olabileceğini bilmek gerek. Bu dönemde bebeğin gece uyanmasına sebep olabilecek pek çok şey olabilir: Hastalık, diş çıkarma ağrısı, büyüme atağına bağlı artan iştah ya da yeni öğrendiği hareket becerilerini (örneğin dönme, emekleme) gece saatlerinde denemek istemesi. Bazen de sadece sizi özlediği için uyanabilir!
Bu durumlar tamamen normaldir. (Evet, yorucu ama yine de normal.)
6 Aylık Bebeklerde Uyku Süresi Ne Olmalı?
Genel olarak, bu yaşta bebekler günde ortalama 13 ila 15 saat uyurlar. Bu sürenin yaklaşık 10–11 saati gece uykusudur; kalan 3–4 saati ise gündüz uykuları oluşturur. Bazı 6 aylık bebekler bu dönemde üçüncü uykularını bırakır ve yalnızca iki uzun gündüz uykusuna geçerler.
6 Aylık Bebeklerde Uyku Eğitimi
Bazı aileler için uyku eğitimi süreci diğerlerine göre daha zorlu olabilir. Ama temel prensip, sabırlı olmak ve (bazen biraz gözyaşıyla da olsa) süreci tutarlı bir şekilde devam ettirmektir. Tıpkı yetişkinler gibi, bebekler de gece boyunca sık sık uyanırlar. Ancak “gece boyunca kesintisiz uyumak” aslında kendi başlarına tekrar uykuya dönebilmeleri anlamına gelir. Bu becerinin gelişmesi için bebeklerin biraz “pratik” yapmaları gerekir.
Bu becerinin gelişmesi için bebeklerin biraz “pratik” yapmaları gerekir. Bu yüzden, kendi kendine uykuya dalma konusunda bebeğinize alan tanımak önemlidir. Süreç sabır gerektirse de, zamanla bu alışkanlığı kazanacaktır.
6 Aylık Bebekler Yüz Üstü Uyuyabilir mi?
Eğer bebeğiniz sırtüstü yatırıldığında kendi kendine yüzüstü dönüyorsa ve başını kaldırıp omuzlarını destekleyebiliyorsa, yüzüstü uyuması genellikle sorun teşkil etmez. Ancak yine de her zaman bebeği uykuya sırtüstü yatırmak güvenlik açısından en doğru yaklaşımdır.
6 Aylık Bebeklerde Günlük Rutin ve Örnek Uyku Programı
6 aylık bebeklerin günlük düzeni, artık uykudan çok daha fazla uyanık ve aktif vakit geçirmeye başlar. Uykular düzene girmeye başlasa da, her bebeğin uyku ve aktivite ihtiyaçları farklı olabilir.
Günlük uyku düzenini daha iyi anlamak adına, Uyku Eğitmeni Rabia Gürbüz’ün uzman katkısıyla hazırlanmış örnek bir programı aşağıda bulabilirsiniz:
6 Aylık Bebekler İçin Oyun ve Etkinlik Önerileri
Bebeğiniz her geçen gün daha aktif hale geliyor. 6. ayla birlikte artık çevresine olan ilgisi artmış durumda. Bu dönemde hem gelişimini destekleyecek hem de eğlenceli vakit geçirmesini sağlayacak bazı oyun ve etkinlik önerileri şöyle:
- Ce-ee (Saklambaç) Oyunları: Nesne devamlılığı gelişmeye başladığı bu dönemde klasik “ce-ee” oyunları bebeğinizin çok hoşuna gidebilir. Ellerinizi ya da bir tülbenti yüzünüze kapatıp açarak bebeğinizle etkileşim kurabilirsiniz.
- Duyusal Keşif Oyuncakları: Farklı dokulara sahip yumuşak toplar, ses çıkaran oyuncaklar ya da renkli çıngıraklar gibi duyusal materyaller, bebeğinizin dokunma, işitme ve görme duyularını geliştirir.
- Mat Zamanı: Bir oyun halısı üzerinde yüzüstü pozisyonda zaman geçirmek (tummy time), emekleme öncesi kas gelişimi için çok önemlidir. Bu sırada ilgisini çekecek oyuncakları görüş alanına yerleştirmek faydalı olur.
- Günlük Yaşamda Aktif Katılım: Ev işleri yaparken bebeğinizi kanguru ya da taşıma koltuğuyla yanınızda taşıyabilirsiniz. Alışveriş yaparken renkli sebze-meyveleri gösterip isimlerini söylemek, hem etkileşim hem de kelime tanıma becerisi kazandırır.
6 Aylık Bebeği Olan Ebeveynler İçin İpuçları
Doğum Sonrası İyileşme İpuçları
- Pelvik taban terapisi: Hamilelik ve doğum, pelvik tabandaki sinirler, kaslar ve bağ dokular üzerinde etkili olabilir. Bu bölgede meydana gelen esneme ve yırtılmalar; bel ağrısı, idrar kaçırma gibi sorunlara neden olabilir. Pelvik taban fizyoterapisi, bu kasları yeniden güçlendirmeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda, karın kaslarının ayrılmasıyla oluşan diastasis recti için de destek sağlar.
- Doğum sonrası cinsellik: Doğum yapalı altı ay olmuş olabilir ama hâlâ yorgun ve cinselliğe mesafeli hissediyor olabilirsiniz. Sezaryen izi çevresinde rahatsızlık, emzirmeye bağlı hormonal değişimler ya da vajinal kuruluk gibi durumlar yaşanabilir. Bu süreçte kendinize karşı nazik olun, eşinizle duygularınızı paylaşarak ilerleyin.
- İlişkilerde değişim: Bebeğinizin ilk aylarında neredeyse tüm zamanınızı ona ayırmış olabilirsiniz. Artık bebeğiniz biraz büyüdü ve diğer sevdiklerinize de vakit ayırmanız mümkün olabilir. Yakın bir akrabanız kısa bir süreliğine bebeğinize göz kulak olabilir, siz de eşinizle dışarı çıkabilirsiniz. Ya da eşiniz devredeyken bir arkadaşınızla buluşabilirsiniz. Unutmayın, bu yalnız hissettiren dönem geçici.
6 Aylık Bebek Bakım Önerileri
- Alıştırma bardağına geçiş: Artık bebeğiniz destekli şekilde oturabildiğine göre, alıştırma bardağına geçiş için adım atabilirsiniz. Başlangıçta içini su yerine anne sütü ya da mama ile doldurmak tanıdık bir deneyim sağlar. Alıştırma bardakları tercih edilebilir. Nihai hedef, 2 yaşına kadar açık ağızlı bardaktan içmeyi öğrenmesi. Ancak bu geçiş süreci için acele etmenize gerek yok.
- Karın üstü zamanına devam: Bebeğiniz emeklemeye çok yakın! Kaslarını güçlendirmek ve hareket becerilerini geliştirmek için karın üstü egzersizlerine devam edin. Günlük toplam 60-90 dakikaya bölünmüş birkaç kısa seans yeterlidir.
- Evdeki malzemelerle oyun: Altı aylık bebekler oyuncak konusunda seçici değildir. Evdeki güvenli malzemelerle de vakit geçirebilirler. Renkli, kırılmaz ölçü kapları, biberon bardaklar veya plastik saklama kapları onları oldukça oyalayabilir. Boğulma riski olan küçük parçalardan uzak tutmayı unutmayın.
- Havuzda güvenlik: Baş kontrolü geliştiyse ve doktorunuz onay verdiyse bebeğinizi havuza götürebilirsiniz. Ancak mutlaka uygun ölçüde, güvenlik onaylı bir can yeleği giydirin ve her saniye yanında olun. Unutmayın, sadece bir parmak su bile bebekler için tehlikeli olabilir.
- Böcek ısırıklarından koruma: Özellikle açık alanlara gidecekseniz bebeğinizi böcek ısırıklarına karşı korumalısınız. Uzun kollu ve paçalı giysiler, sineklikli puset kullanımı ve onaylı böcek kovucular işe yarayabilir. Kovucuyu doğrudan bebeğe değil, önce elinize sıkıp sonra cildine uygulamalısınız. Ellere, ağza ve gözlere temas ettirmeyin. Giysilere uygulanan özel spreylerle kenelerden de korunabilirsiniz.
- Araba koltuğunda sıcak tutmak: Bebekler vücut sıcaklıklarını yetişkinler kadar iyi ayarlayamaz. Bu yüzden soğuk havalarda araba koltuğunda uygun şekilde giydirilmeleri önemlidir. Hantal montlar yerine ince polar giysiler tercih edin. Ekstra ihtiyaç olursa bagajda battaniye bulundurabilirsiniz.
Bu Ay Unutmayın!
- Bebeğinizin 6. ay doktor kontrolünü tamamlayın.
- Aşı takvimini kontrol edin. Bu ay yapılması gereken bazı önemli aşılar olabilir.
- Doktorunuza grip aşısı hakkında danışın.
- 9. ay kontrolü için de şimdiden randevu oluşturun.
- Bebeğinize alıştırma bardağı ya da pipetli bardakla su içmeyi öğretmeye başlayın.
- Bebek güvenliği önlemlerini gözden geçirin. Hareketlenme dönemi yaklaşıyor!
- İlk dişlerini gözlemleyin—minik beyazlar her an görünebilir.
- 6 aylık hatıra fotoğrafını çekin. Bu özel anları belgelemek paha biçilemez.